In deze serie onderzoek en betwist ik de perceptie van schoonheid. Met deze portretten bied ik een spiegel aan. Een spiegel die je uitdaagt om je gedachten te bevragen en schoonheid te (her) definiëren. Het is geen harde spiegel. Het is een zachte uitnodiging.
De opzet van deze serie is eenvoudig van aard. De diepte zit in de overdracht en de innerlijke processen die dat teweegbrengt. Door te kiezen voor een eenvoudige compositie en belichting geef ik ruimte om het thema te laten spreken.
De geportretteerden, of in het geval van jonge kinderen hun ouder, schreven een tekst over zichzelf en hun uiterlijk. Het zijn verhalen van het hart.
Natascha
De Latijnse naam voor wijnvlek is navvaes flammeus. Volgens mij bestaat er geen mooiere naam voor. Zo heb ik er niet altijd tegenaan gekeken. De relatie met mijn wijnvlek is weerbarstig. Een haat/liefde-relatie.
Hoewel ik nooit gepest ben, voelde ik mij anders. En dat wilde ik helemaal niet. Ik wilde niet opvallen. Vanaf mijn vroege tienerjaren ben ik camouflerende make-up gaan dragen. Jarenlang is het een automatische handeling geweest, het begin van elke dag. Het ging gedachteloos. Tot ik sinds een paar jaar de behoefte kreeg met een positieve blik naar mijn wijnvlek te kijken.
Mijn directe omgeving heeft altijd goed op mijn wijnvlek gereageerd - het liefste zinnetje is: “ik zie het niet eens, het hoort bij jou” -, buitenstaanders reageren wisselend. In de media vind ik dat het anders kan. Vaak genoeg lees ik in literatuur en zie ik in films dat mensen met een gezichtsafwijking worden neergezet als de bad guy óf vies, harig en onverzorgd. In de nieuwe James Bond heeft de slechterik een gezichtsafwijking die verborgen dient te worden door een masker. Hetzelfde geldt voor Dr. Poison in Wonder Woman. Stereotypering is funest. Reden voor mij om de make-up af te boenen en aan deze prachtige serie van Iris mee te werken.
Want, zo is toch hoe ik het werkelijk ben gaan voelen. Mijn wijnvlek maakt wie ik ben. En schoonheid moeten we herdefiniëren. Inmiddels zie ik een klein hartje in het open gedeelte. Wolken kijken. Je kunt er ook het universum in zien.
Laura
Ik weet niet beter.
Soms vind ik het een beetje spannend als ik naar iemand ga die ik niet ken, omdat ik niet weet hoe diegene reageert.
Mensen die mij kennen letten er niet op, maar de mensen die ik niet ken kijken mij dan een beetje raar aan.
Als ik gepest word zou ik mijn hemangioom willen laten verwijderen, maar anders niet, omdat het bij mij hoort.
Ik ben zoals ik ben en hoe ik doe.
Mijn boodschap is dat iedereen is hoe hij of zij is en dat iedereen trots moet zijn op jezelf ook al ben je niet helemaal perfect.
Qiu
Iedereen is anders. Ik ben anders omdat ik geboren ben met een frommeloor.
Daardoor werd er vaak naar me gestaard en over me gefluisterd. Soms werd gevraagd waarom ik mijn oor had afgeknipt. Ik vond dat nooit leuk.
Daarom ben ik naar Amerika gereisd en heb ik twee operaties gehad voor mijn nieuwe oor. Ik kan er niet mee horen. Daar heb ik mijn hoorapparaat voor.
Nu wordt er niet meer zo vaak gestaard, maar toch ben ik nog een beetje anders. Mijn hoofd is een beetje scheef en als ik lach, staat mijn mondje ook scheef.
Ik vind dat iedereen een beetje anders mag zijn! Dat wil ik graag laten zien door deze foto.
Romy
Ik als moeder vind Romy natuurlijk prachtig. De vorm van haar ogen haar volle mond met de neerhangende hoekjes. Kleine handjes en de kleine voetjes.
Mensen om Romy heen reageren wisselend. Er bestaan veel onwaarheden en vooroordelen ten opzichte van syndroom van Down.
De mensen die Romy leren kennen zijn dol op haar, maar op straat word ze nog veel nagestaard. Ook door volwassenen.
Zelf zou ik niks aan haar willen veranderen. Maar ik zou wel heel veel willen veranderen aan de vooroordelen rondom het syndroom van Down.
Wat wij graag willen uitdragen is dat mensen naar mogelijkheden kijken en niet naar de beperking van mensen.
Romy heeft geen filter en geen vooroordelen naar mensen toe. Het maakt haar niet uit of je rijk, arm, dik, dun, wit, geel of zwart bent. Romy kijkt naar het mens zelf.
Soms vraag ik mij weleens af of zij of wij de beperking hebben.
Want één ding weet ik zeker: als er meer mensen als Romy zouden zijn, zou de wereld een stukje mooier zijn.
(geschreven door de moeder van Romy)
Manon
Hoe ik tegen mijn eigen uiterlijk aankijk is de ene keer positief de andere keer negatief. Ik voel mij vaak als ik nieuwe mensen leer kennen onzeker en denk dan dat zij mij niet mogen of niet leuk vinden vanwege mijn ogen, omdat deze toch wel anders staan dan “normale” ogen. Mijn hoofd staat een beetje scheef, dit heeft ook te maken met mijn visuele beperking.
Hoe andere mensen op mij reageren is de ene keer positief en de andere keer negatief. Mensen die positief reageren, vinden en zeggen dan vaak. O, ik had het niet eens gezien of het gaat toch om jou als persoon en niet om je ogen. Mensen die negatief reageren die kijken je na, maken nare opmerkingen, mensen lachten je uit, denken dat je niet goed bij je hoofd bent.
Een voorbeeld wat mij vooral is bijgebleven is dat iemand een keer zei; “ben je een leesbrilletje nodig”?? Dan kan je het beter zien. Ik legde toen uit dat ik slechtziend ben en toen zei hij o sorry dat wist ik niet, ja dat is toch wel zielig, dan kan je vast niet zo veel. Maar hé ik kan veel, fietsen, werken, zelfstandig wonen, leuke dingen doen met vrienden, zelfstandig met het openbaar vervoer, dus ja ben ik zielig? Nee, totaal niet!!
Mensen oordelen vaak terwijl zij niet weten wat er achter iemand schuil gaat. Als iemand aan mij vraagt wat heb je of waarom kijk je zo, dan reageer ik hier positief op en leg ik uit wat ik ongeveer kan zien.
Als ik mijn “gezichtsafwijking” zou kunnen veranderen zou dat toch zijn, dat ik goed zou willen zien, mijn ogen recht staan en mijn hoofd recht staat. Dit omdat ik dan denk dat ik minder onzeker zal zijn over mijzelf en vooral wat anderen van mij zullen vinden.
Mijn boodschap voor andere mensen zouden zijn, is dat je niet moet oordelen over hoe anderen eruit zien, maar naar het innerlijk kijken.
Ook al heeft iemand een “ander gezicht”, kijk naar het innerlijke gezicht.
Noud
Toen Noud geboren werd vond ik hem meteen prachtig. Voor mij is zijn schisis nooit een issue geweest. Wel heb ik veel nare en rare reacties gehad en staren mensen hem soms na. Toen hij zes maanden was is hij geopereerd. Ik mis zijn brede lach nog steeds.
Noud is nu vier en is zich er steeds meer bewust van dat zijn mond er iets anders uit ziet. Er wordt steeds vaker aan hem gevraagd wat hij heeft met zijn mond en tanden en er was een kindje op school die hem ermee plaagde.
En soms baalt hij gewoon. Dat hij weer naar de dokter, tandarts of logopedie moet, dat ijs eten soms vervelend voelt, dat eten of drinken door zijn neus komt of dat door zijn kaakspleet en scheve tanden harde dingen eten soms lastig gaat.
En daar mag hij ook van balen.
Maar als moeder hoop ik dat hij nooit gaat balen van zijn uiterlijk en zelf ook altijd zal blijven zien hoe prachtig hij is.
Hij is ontzettend eigengereid. Hij wil lang haar (ik wil liever kort haar) maar hij mag zelf kiezen. Hij heeft soms nogal een uitgesproken smaak en trekt zich weinig aan van wat anderen vinden.
Ik zou op zich niets aan Noud willen veranderen. Hij is prachtig zoals hij is en geloof dat hij hier sterker uit komt. Wel had ik hem de ongemakken en pijn van de operaties en straks het orthodontie traject willen besparen.
Ik geloof dat Noud ons heeft gekozen als ouders. Wij kunnen dit aan als gezin en het is onze taak om hem te leren dat iedereen mooi is zoals hij of zij is.
Je bent je eigen unieke zelf.
(geschreven door de moeder van Noud)
Chantal
Ik ben geboren met het treacher Collins syndroom: een gezichtsaandoening.
Mijn uiterlijk beschouwde ik vroeger als een last. Mensen lachen me uit, roepen me na, of staren me lang aan en na.
Als puber raakte ik daar soms onzeker van. Maar ik heb nooit gevonden dat ik minder was dan andere mensen.
Vaak werd er gedacht dat ik verstandelijk ook achter liep, en heb daardoor vaak mezelf moeten bewijzen.
Ondanks mijn verleden en alle mensen die me gekwetst of vernederd hebben, ben ik ontzettend trots op mezelf.
Soms zou ik willen dat er een mogelijkheid was om volledig gezond te worden. Om van alle gedoe, en operaties af te zijn.
Maar tegelijkertijd weet ik dat ik ben, wie ik nu ben.
Mijn aandoening heeft mij gevormd. Het heeft er voor gezorgd dat ik de Chantal ben, die ik nu ben. En ik hou van haar!
Elk mens mag er zijn ongeacht gender, leeftijd, huidskleur, geloof of uiterlijk.
We hebben 1 aarde die we met elkaar draaiend moeten houden. Een ieder van ons is uniek, geliefd, doet er toe en mag er zijn!
Jaël
Vanaf haar 3e ging ze soms lang en strak naar mensen kijken. We begrepen dit niet, maar beseften later dat dit misschien wel was omdat ze dacht dat het gewoon was. De meeste mensen keken zo naar haar.
Op 4 jarige leeftijd stelde ze veel vragen en vond het onprettig dat mensen steeds naar haar keken.
Nu is ze 5, kijkt de wereld in met grote, ontdekkende ogen. Ze geniet van het leven en ziet zichzelf, als ‘zo ben ik gewoon geboren’.
Het is de wereld die het soms zo lastig vindt om om te gaan met ‘anders’. Maar als je verder durft te kijken, zul je ontdekken hoe bijzonder íeder mens is. Wonderlijk gemaakt.
Wij geloven niet dat er een ‘foutje’ is begaan, maar dat God haar heeft gevormd, elk deel van wie zij is, wonderlijk gemaakt en zeer geliefd.
En wij, hoewel de wereld het niet altijd makkelijk maakt, zijn dankbaar dat zij aan ons is toevertrouwd.
Haar stralende ogen gaan die wereld tegemoet en geliefd zal ze altijd zijn.
(geschreven door de moeder van Jaël)
Floris
We wisten tijdens de zwangerschap nog niet dat Floris down heeft, dus dat was een grote omschakeling.
Maar hij verslaat keer op keer onze onzekere verwachtingen in positieve zin. Het is een vrolijk en onderzoekend ventje.
Zijn blik straalt verwondering en puurheid uit, de wereld is een magische plek voor hem die ontdekt moet worden.
We merken dat hij mensen raakt, omdat hij zo makkelijk contact maakt. Het is ontwapenend: even een aai over het haar, zijn hoofd tegen iemands borst leggen.
Hij knuffelt dan ook met iedereen en heeft de fase van eenkennigheid volledig overgeslagen. Dat levert mooie en soms onverwachte ontmoetingen op met mensen.
Hij leert ons als ouders om met de dag te leven, en te genieten van wat er is.
De kleine dingen: een mooi nummer dat voorbij komt op de radio waarbij hij gelijk begint te swingen, een zonnestraal op de vloer die hij probeert te pakken, de vreugde van een heel lekker broodje mogen eten, over het groene gras te kruipen en de sprietjes te voelen, onbedaarlijk lachen om de gekke grapjes van zijn broer en zus.
Het is iets dat we de wereld willen laten weten: juist door alle kwetsbaarheid heen laat hij zo’n levenslust zien.
Het is zo fijn dat hij er is.
(geschreven door de moeder van Floris)
Lian-Hao
Toen Lian-Hao doorkreeg dat zij iets in haar gezicht had wat anderen niet hebben, hebben we dat benoemd als haar WAUW.
Thuis en in onze sociale omgeving is het nooit een topic, maar op vakantie in een speeltuin of zwembad zijn er altijd kindjes of ouders die staren.
Lian-Hao heeft dat 9 van de 10x helemaal niet door en afhankelijk van mijn bui die dag, reageer ik met “ ben je nieuwsgierig wat het is, dan mag je dat gewoon vragen hoor”? of ik negeer het.
Maar als Lian-Hao de vraag krijgt of ze heeft zelf door dat mensen staren, wijst ze er naar en zegt ze WAUW.
Ze was ook altijd heel duidelijk, dat ze het niet wou weg laten halen, is van mij, is wauw.
Maar de laatste tijd, kijkt ze veel naar de operatie foto’s van vorige keer, stelt ze er veel vragen over en houdt het haar duidelijk bezig. Wil ze het wel of toch niet.
Wellicht is de ervaring van de fotoshoot en het uiteindelijke resultaat een stukje in haar proces, dat haar mede helpt in het maken van een keuze.
Ze maakt minimaal 20 selfies per dag met haar ipad, die ze dan helemaal bewerkt, maar echt als creatie niet om iets verbloemen.
En elke keuze is uiteindelijk goed, al hoop ik persoonlijk, dat ze het wil houden, want ik vind het haar gewoon heel goed staan.
Maar het is haar lijf en haar gezicht en ondanks haar beperkingen heeft ze me al vaak genoeg bewezen dat ze uiteindelijk heel goed weet wat ze wel en niet wil.
(geschreven door de moeder van Lian-Hao)
Ximena
Ergens heb ik altijd geweten dat ik anders was. Ik kon het niet verklaren, kon het niet vaststellen, maar dat veranderde door een diagnose van de dokter.
Ik heb iets genaamd Waardenburg syndroom type 4. Dit heeft invloed op mijn uiterlijk in de manier waarop mijn ogen staan en mijn natuurlijke grijze haar.
Ik heb een jarenlange strijd met mezelf gehad omdat ik er anders uit zag, maar in de afgelopen jaren compleet veranderd.
Ik ben trots op mijn ogen, ik ben trots op mijn haar, ik ben trots op het feit dat ik uniek ben.
Naast dat ik een omzwaai heb gemerkt in mijn eigen zelfbeeld merk ik ook een verschil in hoe mensen erop reageren.
Tegenwoordig krijg ik bijna uitsluitend positieve reacties op de uniekheid in mijn gezicht en wordt het voornamelijk als iets moois en bijzonders beschouwt.
Ik zou nooit mijn kenmerken willen veranderen. Ze maken mij tot wie ik ben, tot wie ik wil zijn en blijven.
Het bijzondere en aparte aan jezelf zou je nooit moeten en willen veranderen.
So embrace all that is special and unique about you and don’t let anyone tell you otherwise.
Maarten
Op de basisschool heb ik groep 6 overgeslagen waardoor ik altijd een stuk jonger en kleiner ben geweest dan mijn klasgenoten. Ik werd hierdoor op school ook erg gepest.
In het begin van groep 8 werd ik tijdens de pauze omgeduwd en viel ik met open mond op een vuilnisbakpaaltje. Hier zat een grote haak aan die mijn wang heeft opengescheurd.
Ik had het geluk dat in het plaatselijke ziekenhuis net een plastisch chirurg aanwezig was die met honderden hechtingen alle lagen wang weer aan elkaar gezet heeft.
Doordat ook alle zenuwen waren doorgesneden had ik de eerste jaren geen gevoel in mijn wang en was ie erg groot en opgezet. Met veel behandelingen is dit gelukkig weer bijgetrokken.
Vroeger werd ik vaak gevraagd naar hoe ik mijn litteken heb gekregen. Een keer zelfs in de Albert Heijn door de caissiere: "Mag ik wat vragen? We vroegen het ons al een tijd af hoe je aan je litteken komt?". Ik merk dat nu minder, maar merk ook dat mensen het minder durven te vragen.
Het litteken geeft wel een stoer gevoel. Als je toch een litteken moet hebben, dan kan het maar beter op een plek dat iedereen het ziet!
Het litteken is inmiddels wel echt een onderdeel van mezelf geworden. Ik zou het niet laten weghalen; dat is overigens ook niet goed mogelijk met plastische chirurgie.
Tessa
Ik ben geboren met mijn wijnvlek en weet niet beter dan dat dit mijn gezicht is.
Natuurlijk realiseerde ik me al jong dat mijn uiterlijk net even ietsje anders was dan dat van de mensen om me heen.
Maar ik ben erg open opgevoed en mijn uiterlijk was nooit een issue.
Ik ben blij met mijn wijnvlek, het maakt me uniek en herkenbaar.
Natuurlijk kijken mensen er naar wanneer ik een publieke ruimte in stap. Ik ben er aan gewend en vanwege mijn blindheid aan mijn rechteroog zie ik zelf toch maar de helft.
Ik snap dat mensen kijken, staren is iets anders uiteraard. En als mensen er naar vragen dan leg ik vaak uit wat het is.
Ik zou niet zo snel iets veranderen aan mijn gezicht.
Ik heb toen ik heel jong was veel laserbehandelingen gehad, waarvan er eentje is misgegaan.
Ik zou niet zo snel meer laseren. Mijn wijnvlek hoort zo bij mij, ik zou het heel erg vinden als ik hem niet meer zou hebben.
Ik vind het belangrijk om de wereld meer bewustzijn bij te brengen over diversiteit op het gebied van uiterlijk. Ik coach vrouwen naar een inclusiever lichaamsbeeld en spreek hier ook veel over tijdens conferenties.
Mijn missie is om iedereen dieper en met meer bewustzijn te laten kijken naar hun eigen lichaam en dat van anderen.
